Giorgione da Castelfranco (ca. 1476/78- 1510)

De schilder Giorgione behoort tot één van de vernieuwers van de Venetiaanse school, en had veel invloed op tijdgenoten als Titiaan. Zijn kleurgebruik, techniek en voorstellingen zijn innovatief en gedeeltelijk het gevolg van technische ontwikkelingen. Zo mengt Giorgione zijn verf met olie en zachte harsen, in plaats van de harde verf die in de Nederlanden gebruikelijk was. Dit maakt een mooie, soepele penseelstreek mogelijk en stimuleerde de omschakeling van paneel naar linnen. Typerend voor zijn stijl zijn warme kleuren, wazige contouren, atmosferische gevoeligheid en poëtische sfeer. Zijn onderwerpen variëren van mythologische taferelen en religieuze afbeeldingen tot portretten. Waarschijnlijk schilderde Giorgione vaak iconografische puzzels in opdracht van humanistische intellectuelen. Zelfs Vasari wist veertig jaar na Giorgiones dood de inhoud van zijn schilderijen niet te doorgronden.

Giorgione is bekend om een klein aantal schilderijen op doek en paneel. Het reconstrueren van zijn oeuvre is problematisch omdat hij zijn werk niet gesigneerd heeft. Het enige bewaard gebleven gedocumenteerde werk is een zwaar gehavend fresco in Ca’d’Oro. Zijn meest raadselachtigste schilderij is ongetwijfeld De Storm (1506). De voorstelling is erg vernieuwend. Het licht, de kleuren, het landschap en de figuren vormen een bijzonder sfeervolle eenheid en getuigen van een liefde voor de natuur en grondige observatie. De natuur is niet opgevat als Gods schepping en functioneert evenmin slechts als achtergrond, maar geeft uitdrukking aan poëtische gevoelens. Dit is vernieuwend in een tijd waarin het landschap geen zelfstandig thema is.

Er is controverse over welke werken precies aan Giorgione toegeschreven moeten worden, omdat sommige van zijn werken vermoedelijk werden afgemaakt door anderen, onder wie Titiaan.