tempera

Tempera is een verfsoort die bestaat uit een emulsie gebonden met kleurpigment. Het woord tempera komt van het Latijnse temperare dat mengen betekent. Vermoedelijk werd tempera in de Romeinse tijd uitgevonden in Egypte. Het werd voor de uitvinding van olieverf gebruikt voor het verluchtigen van manuscripten en maken van schilderijen. Iconen worden nog steeds met tempera geschilderd.

De meest gebruikte tempera is de eitempera, een mengsel van droge pigmenten met eidooier en water. Dit recept werd voor het eerst beschreven door Cennino Cennini in zijn boek Il Libro del l'Arte. Eigeel bestaat uit olieachtige stoffen en water waarin eiwitten zijn opgelost. Wanneer de tempera droogt, verdampt het water en worden de eiwitten onoplosbaar. De olie zal de verflaag soepel houden, waardoor schilderijen uit tempera erg duurzaam zijn. Temperaverf krijgt pas glans na het aanbrengen van een waslaag of vernis. De verf moet worden aangebracht op een witte ondergrond, droogt snel en bederft gauw. Schilderen alla prima is dus niet mogelijk, en in tegenstelling tot olieverf is de verf niet transparant. Kleursschakeringen werden verkregen door arcering en maakten het werken met tempera erg arbeidsintensief. Sinds de uitvinding van olieverf in de 15e eeuw werd tempera alleen nog gebruikt als onderschildering.